Ngày nay, khách hàng khi chọn sử dụng một sản phẩm nào đó, điều đầu tiên họ quan tâm là còn hạn sử dụng (Shelf Life) hay không. Vậy thì, hạn sử dụng là gì? Cách xác định như thế nào?
Hạn sử dụng là cam kết của đơn vị sản xuất với người mua, là mốc thời hạn mà quá thời hạn đó thì sản phẩm & hàng hóa không được phép lưu thông. Ngoài ra, khi tung loại sản phẩm ra thị trường, 1 số ít mẫu sản phẩm bắt buộc phải ghi rõ hạn sử dụng như lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm, mỹ phẩm, dược liệu, thức ăn chăn nuôi, giống cây xanh, phân bón … Tuy nhiên, hạn sử dụng nên để bao lâu là hài hòa và hợp lý ? Nếu để hạn ngắn quá, chưa kịp làm gì cả thì đã thấy nhà phân phối chở hàng trả về. Mà hàng thì còn rất tốt, vẫn rất ngon. Nếu để hạn dài quá, sẽ có nhiều thời hạn để phân phối hàng đi những nơi. Nhưng lúc người mua mua về thì ôi thôi, loại sản phẩm đã hư hỏng hết rồi. Khi đó, nhẹ thì bị phản ánh, nặng thì mất dần đi người mua. Điều đó, không một doanh nghiệp nào muốn cả.
Hạn sử dụng sản phẩm thường in trên bao bì.
Làm thế nào để xác định hạn sử dụng?
Một sản phẩm có nhiều tiêu chuẩn để xác định chất lượng như vi sinh, cảm quan, hóa lý… Thông thường, các tiêu chuẩn của sản phẩm tại Việt Nam sẽ được xác định theo TCVN và một số tiêu chuẩn quốc tế khác như Codex. Trách nhiệm của nhà sản xuất là đảm bảo chất lượng của sản phẩm còn trong hạn sử dụng. Tuy nhiên, xác định hạn sử dụng tối ưu là bao lâu luôn là vấn đề làm đau đầu các nhà sản xuất.
Để xác lập đúng mực hạn sử dụng, cần phải theo dõi định kỳ, liên tục mẫu sản phẩm từ lúc khởi đầu sản xuất đến lúc một trong những tiêu chuẩn nhu yếu của loại sản phẩm không còn đạt chuẩn nữa với điều kiện kèm theo tàng trữ giống như trên thị trường. Với một mẫu sản phẩm có vòng đời ngắn như bánh tươi, trái cây …, rất dễ theo dõi và xác định hạn sử dụng. Tuy nhiên, làm thế nào hoàn toàn có thể xác định hạn sử dụng của một loại sản phẩm có vòng đời dài như sữa bột, thịt ướp lạnh, nước giải khát … trong khi cần phải tung hàng vào thị trường càng sớm càng tốt. Chúng ta không hề chờ đón trong nhiều tháng hoặc thậm chí còn nhiều năm để theo dõi rồi mới sản xuất loại sản phẩm. Vì thế, cần phải có cách xác lập nhanh hơn. Sau đây là một số ít giải pháp phổ cập để đo lường và thống kê nhanh hạn sử dụng của những mẫu sản phẩm với nguyên do hết hạn là do thoái hóa theo thời hạn. Tuy nhiên, cần nhắc lại là mặc dầu những giải pháp giám sát nhanh hạn sử dụng tiện nghi và kinh tế tài chính nhưng việc theo dõi thêm loại sản phẩm ở điều kiện kèm theo tàng trữ thông thường là rất là thiết yếu.
Cách 1: Dựa trên hạn sử dụng của sản phẩm tương tự
Nếu loại sản phẩm đang được nghiên cứu và điều tra A rất giống với loại sản phẩm B đã có trên thị trường, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể ước tính hạn sử dụng của chúng sẽ tương tự như như nhau. Tuy nhiên, có một số ít chú ý quan tâm khi sử dụng cách này như sau : – Cần phải chắc như đinh về sự giống nhau của hai mẫu sản phẩm. Chỉ cần một sự sai khác nhỏ về quy trình sản xuất hay nguyên vật liệu cũng hoàn toàn có thể dẫn đến sự sai khác hạn sử dụng. Do đó, cách này nên được sử dụng bởi những chuyên viên trong ngành có nhiều kỹ năng và kiến thức và kinh nghiệm tay nghề. – Cần phải kiểm tra đối chứng. Các loại sản phẩm dự kiến sẽ có biến hóa tương tự như nhau trong cùng một môi trường tự nhiên khi chúng cùng họ với nhau và có chính sách suy thoái và khủng hoảng như nhau. Lưu trữ hai loại sản phẩm này song song, kiểm tra đối chứng tại những nhiệt độ khác nhau. Nếu quy trình thoái hóa mẫu kiểm tra A và mẫu đối chứng B giống nhau tại những vùng nhiệt độ, hai mẫu sản phẩm này hoàn toàn có thể được giả định rằng hạn chế sử dụng tương tự như nhau ở nhiệt độ tàng trữ.
Chúng ta có thể sử dụng sản phẩm tương tự dể đối chiếu hạn sử dụng.
Cách 2: Gia tốc nhiệt
Một trong những cách để xác lập nhanh hạn sử dụng là đẩy nhanh vận tốc thoái hóa mẫu sản phẩm. Có nhiều cách để đẩy nhanh vận tốc thái hóa loại sản phẩm, trong đó thông dụng nhất là chiêu thức tần suất nhiệt ( hay giải pháp Q. ). Phương pháp Q. cho rằng chất lượng mẫu sản phẩm suy thoái và khủng hoảng theo một hằng số Qn khi nhiệt độ biến hóa 1 số ít nhất định. Với bước biến hóa nhiệt độ thường là 10 °C, Qn nhiều lúc được gọi là Q10.
Với giá trị Q10 đã biết, hạn sử dụng hoàn toàn có thể được tính bằng công thức : ts = t0. Q10. n
Trong đó :
- ts : hạn sử dụng ở điều kiện kèm theo tàng trữ thông thường .
- t0 : hạn sử dụng ở điều kiện kèm theo tần suất nhiệt .
- n : nhiệt độ tần suất nhiệt ( °C ) trừ đi nhiệt độ tàng trữ thông thường ( °C ) chia cho 10 °C .
Ví dụ: hạn sử dụng của một sản phẩm tại 50°C là 32 ngày. Nhiệt độ lưu trữ bình thường là 25°C.
Khi đó : n = ( 50 – 25 ) / 10 = 2,5. Giả sử Q10 = 3. Lúc đó, Q10. n = ( 3 ) 2,5 = 15,6. Dự đoán hạn sử dụng ở điều kiện kèm theo thường là : 32 ngày x 15,6 = 500 ngày. Q10 càng cao, hạn sử dụng tính được lại càng dài. Do đó, việc xác lập đúng chuẩn giá tri Q10 rất quan trọng. Như ví dụ trên, nếu Q10 = 2, hạn sử dụng thông thường tại 25 °C sẽ là 181 ngày, ít hơn gấp 2,7 lần so với trường hợp Q10 = 3. Tuy nhiên, không dễ xác lập giá trị Q10. Sản phẩm hoàn toàn có thể có nhiều giá trị Q10 do có nhiều kiểu thoái hóa khác nhau. Có thể xác lập tương đối giá trị của Q10 bằng cách tàng trữ loại sản phẩm ở những nhiệt độ cách nhau 10 °C, sau đó xác định hạn sử dụng của loại sản phẩm ở những nhiệt độ đó. Mỗi lần tăng nhiệt độ 10 °C, loại sản phẩm sẽ giảm hạn sử dụng tương ứng là Q10 lần. Ví dụ như một loại sản phẩm hạn chế sử dụng dựa trên đặc thù sắc tố. Nhiệt độ tàng trữ thông thường là 30 °C. Nếu tàng trữ loại sản phẩm đó tại nhiệt độ 40 °C ( cao hơn 10 °C so với thông thường ) thì sắc tố phai nhanh gấp đôi. Tức là hạn sử dụng giảm đi 2 lần. Lúc đó Q10 = 2. Tuy nhiên, cần phải khảo sát hạn sử dụng của loại sản phẩm rất nhiều lần tại những vùng nhiệt độ khác nhau mới hoàn toàn có thể xác lập tương đối đúng chuẩn giá trị Q10. Ngoài ra, không phải mẫu sản phẩm nào cũng hoàn toàn có thể xác lập Q10 theo cách này, đặc biệt quan trọng là những loại sản phẩm thực phẩm. Các loại sản phẩm thường được tàng trữ ở cả nhiệt độ tần suất và nhiệt độ tàng trữ thông thường. Kết quả có được ở tần suất nhiệt sẽ được dùng để tính hạn sử dụng ở nhiệt độ thường. Kết quả tàng trữ ở nhiệt độ thường sẽ được dùng để kiểm tra độ đúng chuẩn của giải pháp tần suất nhiệt.
Cách 3: Sử dụng mô hình toán học
Việc sử dụng những quy mô toán học cho hiệu quả nhanh, kinh tế tài chính, không phải là mới trong việc xác định hạn sử dụng của một loại sản phẩm. Tuy nhiên, so với mỗi một loại sản phẩm đơn cử khác nhau sẽ có một quy mô khác nhau. Do đó, tuy rất thuận tiện nhưng chiêu thức này không phổ cập bằng giải pháp tần suất nhiệt. Sau đây, xin trình làng một quy mô toán học đang được sử dụng rất phổ cập tại Anh trên mẫu sản phẩm bánh bông lan công nghiệp loại hư hỏng không do bị mốc ( mould-free shelf-life ). Một báo cáo giải trình gần đây cho thấy rằng 80 % bánh bông lan được sản xuất tại Anh lúc bấy giờ được ước tính hạn sử dụng bằng quy mô này. Dựa trên một lượng lớn những thử nghiệm đã được triển khai tại Thương Hội điều tra và nghiên cứu xay bột và nướng ( FMBRA ) tại Anh, công thức sau đã được đưa ra để thống kê giám sát hạn sử dụng của bánh bông lan công nghiệp tàng trữ tại 27 °C và 21 °C, có ERH nằm trong khoảng chừng 74 – 90 %.
Tại 27°C: Log10 A = 6,42 – (0,065 * ERH%)
Tại 21°C: Log10 A = 7,91 – (0,081 * ERH%)
A: số ngày trong hạn sử dụng.
ERH : nhiệt độ cân đối của bánh ( Độ ẩm chuyển dời từ bánh vào khí quyển, và ngược lại cho đến khi đạt được trạng thái cân đối ). Theo công thức trên, bánh bông lan có nhiệt độ cân đối là 88 % sẽ có hạn sử dụng dự trù tại 21 °C là 7 ngày, tại 27 °C là 5 ngày .
Source: https://vinatrade.vn
Category : Công thức cần nhớ