Bài viết Công thức tính hệ số phóng đại Vật Lí lớp 11 hay nhất gồm 4 phần : Định nghĩa, Công thức, Kiến thức lan rộng ra và Bài tập minh họa vận dụng công thức trong bài có giải thuật cụ thể giúp học viên dễ học, dễ nhớ Công thức tính hệ số phóng đại .

1. Định nghĩa

Hệ số phóng đại cho ta biết ảnh có độ lớn gấp bao nhiêu lần vật, được tính bằng tỉ số giữa chiều cao của ảnh và chiều cao của vật, được kí hiệu là k.

2. Công thức – đơn vị đo

Công thức số phóng đại ảnh

Trong đó :
+ k là số phóng đại ảnh, ảnh ảo nên k > 0 ( ảnh cùng chiều với vật ) ;

+ là chiều cao ảnh, có đơn vị mét;

+   là chiều cao vật, có đơn vị mét;

+ d là khoảng cách từ vật đến thấu kính, có đơn vị chức năng mét ;
+ d ’ là khoảng cách từ ảnh đến thấu kính, có đơn vị chức năng mét ;
+ f là tiêu cự của thấu kính, có đơn vị chức năng mét .
Quy ước :
+ Thấu kính quy tụ : f > 0 ; thấu kính phân kì : f < 0 + vật thật : d > 0 ; vật ảo : d < 0 ; + ảnh thật : d ’ > 0 ; ảnh ảo : d ’ < 0 + ảnh lớn hơn vật : | k | > 1 ; ảnh nhỏ hơn vật thì | k | < 1 + ảnh ảo cùng chiều với vật : k > 0 ; ảnh thật ngược chiều với vật : k < 0 .

3. Mở rộng

Kết hợp công thức thấu kính để xác lập vị trí ảnh và vị trí vật, ta hoàn toàn có thể xác lập số phóng đại ảnh bởi công thức :

Khi biết số phóng đại ảnh, ta hoàn toàn có thể tính được chiều cao ảnh, hoặc chiều cao vật

Khi biết số phóng đại ảnh, ta hoàn toàn có thể xác lập tỉ số giữa khoảng cách từ ảnh đến thấu kính với khoảng cách từ vật đến thấu kính

Đối với hệ hai thấu kính đồng trục ghép sát, thì số phóng đại ảnh được xác lập như sau :
+ Hệ hai thấu kính đồng trục ghép cách nhau một khoảng chừng ℓ .

Sơ đồ tạo ảnh:

Với: d2 = O1O2 – d1’; k = k1k2 =

+ Hệ hai thấu kính đồng trục ghép sát nhau

Sơ đồ tạo ảnh :

Với: d2 =  – d1’; k = k1k2 =

Lưu ý : Trong nhiều bài tập không chỉ rõ k > 0 hay k < 0 mà chỉ cho biết ảnh cao gấp bao nhiêu lần vật, khi đó ta cần địa thế căn cứ vào tính thật, ảo hoặc tính cùng chiều, ngược chiều giữa ảnh và vật để xác lập giá trị của k . + ảnh lớn hơn vật : | k | > 1 ; ảnh nhỏ hơn vật thì | k | < 1 + ảnh ảo cùng chiều với vật : k > 0 ; ảnh thật ngược chiều với vật : k < 0 .

4. Bài tập ví dụ

Bài 1: Một vật sáng AB đặt trước thấu kính phân kì có tiêu cự f = – 10 cm và cách thấu kính 20 cm. Xác định vị trí ảnh và số phóng đại ảnh ?

Bài giải:

Vì vật thật nên d = 20 cm ; thấu kính phân kì f = – 10 cm

Áp dụng công thức

Số phóng đại ảnh là

Đáp án: d’ = -6,67 cm; k =   

Bài 2: Một thấu kính hội tụ có tiêu cự f = 20 cm cho ảnh thật cao gấp 2 lần vật. Xác định vị trí vật và ảnh.

Bài giải:

Vì ảnh thật cao gấp hai lần vật nên k = – 2 .

Ta có

Áp dụng công thức xác lập vị trí ảnh :

Đáp án: d = 30 cm; d’ = 60 cm.

Source: https://vinatrade.vn
Category : Công thức cần nhớ